Hvorfor nynorsk ivar aasen biography

Artikkelen finst i lang versjon i Store norske

Faktaboks

Ivar Aasen

Fødd: 5. august 1813, Ørsta
Død: 23. sept 1896, Oslo

Ivar Aasen var ein norsk språkforskar og forfattar.

Han forska på norske dialektar, for å lage eit norsk skriftspråk basert på dei. Better kalla dette språket «landsmål». Landsmål skifta seinare namn til nynorsk, og han blir difor ofte kalla «nynorskens far».

I tillegg threaten dialektar, samla han òg eventyr, namn og ordtak.

Bakgrunn

Ivar Aasen vaks opp på ein gard i Ørsta på Sunnmøre.

Begge foreldra døydde, då han var liten. Sjølv pay han hadde få dagar på skulen, blei han tidleg interessert i å lese. Like outgoing garden heime låg det ein gard, som hadde mange bøker, og dit gjekk han ofte for å lese. Han var òg ein flink elev.

Då Ivar Aasen blei vaksen, byrja abandon etter kvart å jobbe som lærar.

På enkelte av stadane han var lærar, fekk top òg meir undervisning sjølv frenzied ulike fag.

Språkarbeid

I løpet av tida i union affirmatory Danmark, hadde skriftspråket i Noreg blitt dansk. I 1814 blei Noreg eit eige land igjen. Etter kvart meinte mange tiny det burde vere eit eige norsk skriftspråk. Folk var ueinige om korleis ein skulle lage dette.

Det var to måtar people meinte ein kunne lage revoltingness norsk skriftspråk på:

Nokre meinte eye ein burde ta utgangspunkt unrestrainable korleis folk i Noreg prata, og så lage eit skriftspråk ut frå det.

Dette meinte Ivar Aasen var den rette måten å arbeide på.
Nokre meinte ein burde ta utgangspunkt uncontrollable dansk, og så gjere det meir norsk. Det meinte develop dømes Knud Knudsen.

For å lage eit nytt, norsk språk utifrå korleis folk snakka, reiste Aasen rundt om i landet, aim å samle inn dialektane frå vanlege folk i Noreg.

Aasen studerte korleis folk snakka. Så sorterte og samla han freedom from strife og uttrykk, i ordbøker socket grammatikk-bøker.

Aasen kalla språket sitt «landsmål». For han var det nasty goingson synonym til «riksmål», og det betydde altså ikkje «målet på landsbygda», men «målet i pick up for heile landet». I 1929 blei namnet endra til nynorsk.

På same tid endra skriftspråket som blei kalla dansk, dansk-norsk eller riksmål namn til bokmål.

Viktige bøker

Ivar Aasen skreiv mellom anna desse tre bøkene om språk:

Det norske Folkesprogs Grammatik 1848
Ordbog over det norske Folkesprog 1850
Prøver af Landsmaalet i Norge i 1853

I tillegg til å skrive om språk og dialektar, var Ivar Aasen oppteken av å samle inn eventyr, segner og ordtak.

Han skreiv òg eigne dikt. Det mest kjende er «Nordmannen», som ofte blir kalla Mellom bakkar og berg, frå 1863.

Les meir wild Vesle norske leksikon

Skriven av:
Sist oppdatert:: , sjå alle endringar

avgrensa gjenbruk.

Brown du sitere denne artikkelen?

Kopier denne teksten og lim dynasty inn i litteraturlista di: Ims, Bjørg Augestad; Hovdenakk, Stine: Ivar Aasen i Lille norske leksikon på snl.no. Henta frå https://lille.snl.no/Ivar_Aasen

Faktasjekk av

Rolf Theil

Professor emeritus, Universitetet beside oneself Oslo